علت زردی پوست صورت چیست؟
بیماری زردی یا یرقان، در ابتدا برای همه یادآور نوزاد تازه متولدشده‌ای است که رنگ پوست طبیعی ندارد و نیاز به چند ساعت و یا چند روز قرار گرفتن در دستگاه با لامپ‌های مخصوصی دارد تا زردی از پوست او خارج شود. با این حال باید بدانید که این بیماری علاوه برکودکان، در نوجوانان و بزرگسالان هم شایع است. هپاتیت، سنگ صفرا و تومورها می‌توانند از علت‌های زردی در بزرگسالان باشند که در صورت عدم درمان، منجر به بروز این بیماری‌ها میشود. یرقان معمولا کبد یا صفرا را هدف قرار می‌دهد و در برخی موارد باعث زردشدن پوست صورت و حتی چشم‌ها میشود. با ما همراه باشید تا علت زردی پوست را بررسی کنیم، راه‌های درمان آن را بگوییم و بفهمیم که برای زردی پوست چه چیزی بخوریم تا بیماری بهبود یابد.
زردی پوست نشانه چیست؟
زمانی که گلبول‌های قرمز شکسته می‌شوند، ماده‌ای تولید میشود که نام آن بیلی روبین است. این ماده از طریق جریان خون وارد کبد شده، سپس به صفرا رفته، آن‌گاه برای خارج‌شدن از بدن، به سمت دستگاه گوارش می‌رود. بیلی روبین معمولا از طریق مدفوع و بخش کوچکی از آن، از طریق ادرار دفع میشود. بیلی روبین‌ها زرد مایل به قهوه‌ای هستند که اگر تعداد زیادی از آن‌ها در یکی از اندام‌ها جمع شود (و بدن نتواند آن را دفع کند)، تبدیل به بیماری زردی یا همان یرقان می‌شوند. علت‌های مختلفی برای بیماری زردی وجود دارد و تشخیص آن بر عهده پزشک است. با این حال در ادامه به چند مورد از علت‌های شایع زردی اشاره می‌کنیم.
زردی پوست
هپاتیت
زمانی‌که بیلی روبین در کبد جمع شود و نتواند مسیر خود را به سمت دستگاه گوارش ادامه دهد، کبد دچار آسیب میشود و بیماری هپاتیت به وجود می‌آید. این بیماری می‌تواند توسط ویروس‌ها یا عوامل دیگری ایجاد شود که علت زردی پوست هستند. هپاتیت نوع A، از طریق غذا قابل انتقال است و در بدن باعث مسمومیت غذایی میشود که معمولا به خودی خود، قابل درمان است. هپاتیت B و هپاتیت C ویروس‌هایی هستند که از طریق مایعات بدن و خون، خود را به کبد می‌رسانند و مانع از خروج بیلی روبین از کبد می‌شوند.
انسداد مجاری صفراوی
اگر بیلی روبین در قسمت صفرا جمع شود و نتواند خود را به پانکراس و سپس روده کوچک برساند، صفرا دچار آسیب شده و بدن به وسیله رنگ زرد، به شما هشدار می‌دهد. یکی از عواملی که سبب مسدود شدن خروجی صفرا در بدن میشود، سنگ صفراست. این پدیده معمولا بر اثر کلسترول بالای خون تشکیل میشود که صفرا را از طرف کبد، مسدود می‌کند. به ندرت مشاهده شده بیماری‌هایی مانند سرطان پانکراس یا سرطان مجاری صفراوی باعث انسداد مجرای صفرا شوند.
از دیگر مشکلات پوستی رایج در میان تمام گروه‌های سنی تیرگی پوست است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برای اینکه درباره علت تیرگی پوست اطلاعات کاملی کسب کنید، مقاله‌ای که در این باره منتشر کرده‌ایم را بخوانید.
علت زردی پوست در بزرگسالان
زردی یا یرقان در بزرگسالان، نشانه بروز بیماری‌های دیگری است؛ مانند:
- سرطان کبد
- سرطان پانکراس
- تالاسمی
- سنگ کیسه صفرا
- هپاتیت A
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- هپاتیت D
- هپاتیت E
- کمبود گلوکوز
- انسداد مجرای صفراوی
- کم‌خونی
- التهاب حاد پانکراس (در مواردی سرطان پانکراس)
- تب زرد
- بیماری ویل
- مصرف بیش از اندازه مشروبات الکلی
- سیروز (زخم کبد، معمولا در اثر مصرف الکل به وجود می‌آید)
- اختلالات خونی دیگر مانند کم‌خونی همولیتیک که منجر به ضعف و خستگی بدن میشود
- واکنش ناسازگاری نسبت به یک دارو مانند آنتی هیستامین، آموکسی‌سیلین، استامینوفن و... یا مصرف بیش از حد آن در بازه‌های زمانی کوتاه که کبد قدرت تجزیه و تحلیل آن را ندارد.
علت زردی پوست در کودکان
زردی پوست یا همان یرقان، در نوزادان تازه متولدشده بسیار شایع است. معمولا 60 درصد از نوزادان پس از 72 ساعت از لحظه تولد، دچار این عارضه می‌شوند. گلبول‌های قرمز خون در بدن نوزادان، شکسته و جایگزین می‌شوند. این امر باعث تولید بیلی روبین زیادی میشود و به دلیل عدم تکامل مراحل دستگاه گوارش در نوزادان، نمی‌توانند به سرعت این مواد را دفع کنند. به همین دلیل معمولا در پوست نوزادان شاهد زردی هستیم. این زردی در حالت معمول بعد از 2 هفته به خودی خود، درمان میشود؛ ولی اگر بعد از این مدت باز هم شاهد زردی در پوست نوزاد هستید، باید این بیماری را به کمک دستگاه و... انجام دهید. در صورت عدم درمان، این بیماری ممکن است به یرقان مغزی که یک آسیب نادر و دائمی مغز است، منجر شود.
زردی پوست در کودکان
کمبود چه ویتامینی باعث زردی پوست میشود؟
زردی پوست علت‌های متفاوتی دارد؛ اما کمبود ویتامین B12 بارزترین علت زردی پوست است. از منابع طبیعی دارای ویتامین B می‌توان به گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ و... اشاره کرد. این ویتامین را می‌توانید از طریق مکمل‌های دارویی، قرص و... در داروخانه ها تهیه کنید. بی‌اشتهایی، اسهال و زردی پوست از علائم کمبود شدید ویتامین B12 در بدن هستند. مواد طبیعی حاوی ویتامین B12 عبارتند از:
- گوشت گاو
- تخم‌مرغ
- ماهی تن
- ماهی ساردین
- ماهی سالمون یا قزل آلا
- جگر مرغ
- دل و قلوه بره یا گوسفندی و جگر سیاه
- صدف (علاوه بر منبع غنی از ویتامین B12 شامل مقدار زیادی آهن است)
- اسفناج، کاهو، هویج
- لبنیات و شیر
- غذاهای حاوی ویتامین B6
- حبوبات مانند نخود سبز و...
- آووکادو
- آجیل و به طور کلی مغزیجات
- موز
- مواد غذایی غنی از ویتامین B9
- مارچوبه، قارچ
زردی پوست در نوجوانان
نوجوانان هم ممکن است به بیماری یرقان یا زردی دچار شوند. آن‌ها ممکن است در مواردی با سطح بالای بیلی روبین دفع‌نشده در یکی از اندام‌ها، مانند بزرگسالان، مواجه شوند که در موارد نادر ممکن است نیاز به فتوتراپی یا انتقال خون داشته باشند. زردی پوست در این سن اگر به دلیل بیماری خاصی نباشد، معمولا به سرعت از بین می‌رود. زیاده‌روی در خوردن میوه‌های رنگدانه‌دار مانند گوجه، هویج و... ممکن است سبب تغییر رنگ در پوست ظریف نوجوانان شود. به عنوان مثال رنگدانه موجود در هویج که کاروتن نام دارد، با خوردن زیاد هویج یا آب هویج، سبب زردی پوست در نوجوانان میشود که به مشکلات کبدی هیچ ارتباطی ندارد و بعد از چند روز از بین خواهد رفت.
از دیگر علت های زردی پوست چه می‌دانید؟
زردی پوست صورت و به صورت کلی بیماری یرقان، در سطح پوست و داخل سفیدی چشم قابل مشاهده است. این بیماری دلایل زیادی دارد و متناسب با اینکه بیلی روبین حاصل از شکستن گلبول‌های قرمز در مسیر خروج از بدن در کدام اندام تجمع کنند، متفاوت است. اگر در زمینه بیماری یرقان تجربه خاصی دارید یا راه درمانی می‌شناسید که می‌خواهید به دیگران منتقل کنید، نظرات ارزشمند خود را در قسمت کامنت‌ها برای ما بنویسید.
سوالات متداول
1. زردی پوست به چه دلایلی اتفاق می‌افتد؟
زردی پوست ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد. یکی از اصلی‌ترین علل، افزایش مقدار بیلی‌روبین در خون است. بیلی‌روبین یک ماده زرد رنگ است که در مصرف هموگلوبین (هموگلوبین از ترکیب هم و گلوبین تشکیل شده است) تولید میشود. زردی پوست معمولا ناشی از افزایش تولید یا کاهش دفع بیلی‌روبین است. این افزایش ممکن است به علت بیماری‌ها یا مشکلات کبد، کلیه یا خون اتفاق بیافتد.
2. زردی پوست در کودکان چه عللی ممکن است داشته باشد؟
زردی پوست در کودکان نیز می‌تواند ناشی از علل مشابه با زردی در بزرگترها باشد. یکی از اصلی‌ترین دلایل زردی در کودکان، هپاتیت یا جوندیس نوزادان است. این وضعیت اغلب ناشی از افزایش بیلی‌روبین در خون نوزاد است و ممکن است به علت تفکیک ناکافی بیلی‌روبین یا دفع ناکافی از بدن نوزاد رخ دهد. برخی از موارد دیگر زردی در کودکان شامل اختلالات همولیتیک (مرتبط با هموگلوبین)، انسداد مجرای صفراوی یا عفونت‌ها است.
